Khu di tích đền Hùng

Nhắc đến Phú Thọ là người Việt Nam nghĩ ngay tới đền Hùng, cho dù chưa biết Phú Thọ cụ thể ở đâu, người Phú Thọ như thế nào, nhưng có một điều chắc chắc ai cũng biết – Phú Thọ có đền Hùng!
 Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt này nằm trên ngọn núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, được xây dựng nhằm tưởng nhớ tới công lao dựng nước và giữ nước của các vua Hùng.
Khu di tích gồm bốn đền chính là đề Hạ, đền Trung, đền Thượng và đền Giếng. Ngoài ra còn có nhiều cồn trình dần được xây dựng sau như nhà bia, chùa Thiên Quang, cột đá thề, lăng Hùng Vương, đền thờ mẫu Âu Cơ, đền thờ Lạc Long Quân…
Đền Hùng gắn với lễ hội Giổ tổ Hùng Vương – lễ hội lớn mang tầm vóc quốc gia được tổ chức vào ngày 10/3 âm lịch. Thực chất, lễ hội diễn ra trong khoảng một tuần và kết thúc vào ngày hội chính 10/3. Có hai lễ lớn được cử hành là lễ rước kiệu vua và lễ dâng hương. Ngoài ra hội còn biểu diễn nhiều loại hình nghệ thuật và trò trơi dân gian vô cùng đặc sắc.

Đầm Ao Châu

Đầm Ao Châu trải rộng trên địa bàn bốn xã là thị trấn Hạ Hòa, Y Sơn, Ấm Hạ và Phụ Khánh thuộc huyện Hạ Hòa. Đây vốn được xem là “viên ngọc quý giữa vùng trung du” bởi vẻ đẹp hoang sơ sơn thủy hữu tình được ví như “Vịnh Hạ Long thu nhỏ” giữa vùng đất tổ.
Tương truyền trong khi đi tìm đất định đô, vua Hùng và quần thần nước Văn Lang đã đặt chân đến vùng đất có 99 ngọn đồi cùng 99 ngách nước. Trong khi đang chiêm ngắm cảnh đẹp nơi đây, họ tình cờ được mục kích cảnh hai con trâu vàng đang giao đấu quyết liệt, rồi bỗng dưng cả hai cùng lặn xuống nước biến mất. Từ đó đầm được gọi là hồ Kim Ngưu (Trâu Vàng).
                                                 “Đầm Ao Châu vừa sâu vừa mát
                                                   Hai bên bờ bát ngát cây xanh.”
Với diện tíchkhoảng 1500ha, đầm Ao Châu trải ra trong xanh, phẳng lặng với một màu xanh biếc cả bốn bề: nước, trời, cây lá. Địa hình đồi núi đã tạo nên hàng trăm ngách nước luồn lách giữa các khu vực, nhiều con suối đẹp đổ nước xuống đầm. Nhờ tích nước bốn mùa và không bị cạn đã tạo điều kiện cho các thảm thực vật tự nhiên phát triển, chủ yếu là lau, sậy, nứa, chè và các bụi cây thấp…; một số đồi về sau được phủ bởi bạch đàn, bồ đề, thông và trên một số đảo bà con địa phương đã trồng các loại cây ăn quả như vải, nhãn, mít, bưởi…

Đền mẫu Âu Cơ

Đền mẫu Âu Cơ nằm trên địa phận xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, được xây dựng từ thời Hậu Lê.

Tục truyền rằng, Âu Cơ trở dạ đã sinh được bọc trăm trứng và nở thành trăm người con trai. Khi các con lớn lên, Lạc Long Quân đã nói với Âu Cơ: Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thuỷ hỏa khó hòa hợp…. Vì thế, hai vị đã chia 50 người con theo mẹ lên núi, 50 người con theo cha xuống biển để lưu truyền được lâu dài, về sau cả trăm người con đó cùng hai vị đều hóa thần. Mẹ Âu Cơ có lần đã đến vùng đất khi đó là trang Hiền Lương, quận Hạ Hòa, trấn Sơn Tây và cho các con cháu khai hoang, lập ấp, dạy dân cấy lúa, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải. Khi trang ấp ở Hiền Lương đã ổn định, phát triển, Bà Âu Cơ lại cùng các con cháu đi khai phá các vùng đất mới. Sau này, bà đã quyết định trở về sống với Hiền Lương, nơi gắn bó nhất với cả cuộc đời bà. Tương truyền, ngày 25 tháng Chạp năm Nhâm Thìn, Bà Âu Cơ cùng bày tiên nữ đã bay về trời để lại dưới gốc đa một dải yếm lụa. Sau này, nhân dân trong vùng đã dựng lên một ngôi miếu thờ phụng, đời đời hương khói tưởng nhớ công ơn của bà đối với toàn dân tộc Việt Nam.

Ngày nay, Lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ vẫn được tổ chức hằng năm vào ngày tiên giáng mùng 7 tháng Giêng.

Vườn quốc gia Xuân Sơn

Vườnd quốc gia Xuân Sơn trải rộng trên địa bàn các xã Xuân Sơn, Đồng Sơn, Tân Sơn, Lai Đồng, Kim Thượng, Xuân Đài thuộc huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Nơi đây mang vẻ đẹp độc đáo của rùng nguyên sinh trên núi đá vôi, có tính đa dạng sinh học cao và nhiều nét đặc sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số trong vùng.
Vườn quốc gia Xuân Sơn thực sự sẽ là một điểm đến thú vị, đặc biệt là những ai đang tìm kiếm một địa điểm phượt. Đến đây, bạn sẽ có dịp thử thách băng rừng lội suối, chinh phục các đỉnh núi co, thỏa thích hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ, bí ẩn, tận hưởng bầu không khia thoáng mát, trong lành hoặc cũng có thể tới thăm các bản làng của các dân tộc bản địa nơi đây.

Ao Giời – Suối Tiên

Khu du lịch sinh thái Ao Giời – Suối Tiên thuộc xã Quân Khê, huyện Hạ Hòa – cách thành phố Việt Trì 80km về phía Tây Bắc.
Khu sinh thái gồm hàng trăm đỉnh núi lớn nhỏ với bắt nguồn là đỉnh núi Nả cao gần 1200m, nước chảy qua các khe đá thành dải lụa trắng bạc vắt ngang các sườn núi, vừa hoang sơ vừa thơ mộng giữa màu xanh mượt mà của thiên nhiên miền trung du.
Suối Tiên kéo dài hơn 10km, nước trong vắt nhìn rõ lớp sỏi đá dày kín dưới đáy. Suối quanh co chảy thành nhiều tầng, tạo nên nhiều thác nước thẳng đứng mà dưới chân là những phiến đá khổng lồ có lòng đá bị nước chảy làm mòn trở thành nhúng cái ao nhỏ.
Khu sinh thái được bao bọc bởi màu xanh hùng vĩ của tầng tầng lớp lớp các loại cây nhiệt đới mọc chen chúc nhau. Trong rừng có các bầy khỉ, nai, lợn rừng, cầy hương…